KOLONIA FEHLBACH

Początki osady, w której osiadł Jan Hausner z Katarzyną z Preschów wraz z dziećmi ok. 1866 r. są podobne jak rodzinnego Dornbach. W dorzeczu górnego biegu rzeki Lubaczówki rozciąga się ziemia lubaczowska, której jądro stanowiło miasto oraz 12 wsi królewskich i 14 wsi szlacheckich i kościelnych. Wśród nich wymienia się Kobylnicę, Wielkie Oczy i Łukawiec. Starostwo lubaczowskie należało do Jerzego Mniszcha, który zmarł w roku 1778. Wtedy tereny te zostały przejęte przez administrację austriacką. Wkrótce założono 10 wsi zasiedlonych niemieckimi osadnikami m.in. Reichau, Freifeld, Deutschbach.

*

W roku 1783 piętnaście rodzin kolonistów z Rzeszy przybyło do wsi Fehlbach, obecnego Potoku Jaworowskiego. Była to niewielka kolonia zbudowana w formie krótkiej i prostej ulicy. Zamieszkały w niej 62 osoby. Ludwig Schneider przytacza listę z dnia 3 marca 1788 r. z 16 nazwiskami osadników przybyłych w ciągu roku od czerwca 1783 roku do lipca 1784 roku "bei Kobelnica Ruska". Wśród nich byli m.in. Martin Kuebler, Kaspar Kuehner, Michael Buch, Peter Presch, Leonhard Buch. Ich rodzinne miejscowości to Holbach (kreis Forbach lub Saargemuend), Weisfrichen (kreis Merzig), Blizsbochen i Bubenheim (kreis St.Ingbert), Kirchenbollenbach i Sien (kreis St.Wendel), Neukirchen, Kestenhoyz. W 1819 roku Fehlbach zamieszkiwali m.in. Johann Koch, Nikolaus, Peter i Jacob Marz, Christian Huetter, Andreas Schneech, Johann Segelbach.

Fehlbach był skrajną kolonią na obszarze oddzielonym lasami, w otoczeniu Lubaczowa, Horyńca, Cieszanowa i Rawy Ruskiej. Kolonie zasiedlone przez osadników-katolików stosunkowo szybko wtopiły się w polską przestrzeń kulturową (Freifeld, Burgau, Fehlbach). Praktycznie śladu nie zostało po koloniach wyznania reformowanego (Felsendorf, Deutschbach). Ludność niemiecka uległa asymilacji, a o jej pochodzeniu wkrótce świadczyły jedynie nazwiska - Meder, Emerle, Reisinger czy też kominiarz Weiner, który zginął w powstaniu styczniowym. Natomiast historia osad ewangelickich (Reichau, Einsingen, Deutsch-Smolin) zakończyła się w latach II wojny światowej powrotnym przesiedleniem do Niemiec.

*

Fehlbach sąsiadował z osadzoną na przełomie XIV i XV wieku na prawie ruskim wsią Kobylnica. Osada położona była w szerokiej dolinie między potokami Łazanka na wschodzie i Horodysko na zachodzie. Tędy szedł boczny szlak z Jaworowa przez Wielkie Oczy do Jarosławia. Osadnicy z Fehlbach musieli widzieć zbudowaną w roku 1705 cerkiew św. Dymitra. Wymagała już wtedy naprawy dachu, a w 1825 roku była za mała na potrzeby wiernych. Przebudowano ją, ale w roku 1915, podczas działań wojennych została spalona.

Potoki Szkło i Łazanka przecinające lasy, pola, łąki wraz z licznymi strumieniami i strugami sprawiały, że nie brakowało tutaj wody. Na południe od Fehlbach, w stronę Kobylnicy wyrastała bagienna trawa.